Pierwszymi testerami wody w Skawińskich Wodociągach są małże znajdujące się na stacji SUW Skawina. Wykorzystujemy te organizmy do kontroli jakości wody w ramach biomonitoringu.

Co to jest biomonitoring?
To najogólniej rzecz ujmując, obserwacja i ocena stanu oraz zachodzących zmian w ekosystemach. W szerszym znaczeniu, biomonitoring to działania służące ocenie stanu środowiska, w szczególności stopnia zanieczyszczenia powietrza i wód za pomocą bioindykatorów, czyli organizmów szczególnie wrażliwych na obecność określonych substancji w badanym otoczeniu.

Po co stosujemy biomonitoring?
W Wodociągach Skawińskich stosujemy biomonitoring, żeby zwiększyć bezpieczeństwo procesu uzdatniania wody. Wykorzystywane przez nas małże z gatunku skójka zaostrzona są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia wody i służą do monitorowania jej jakości z rzeki Skawinka oraz studni głębinowych. Osobniki tego gatunku żyją nawet kilkadziesiąt lat, ale po trzech miesiącach pracy w Wodociągach Skawińskich mięczaki wracają do zbiornika, z którego pochodzą - czyli jezior.

Jak pracują małże?
Po odłowieniu małże trafiają do laboratorium, gdzie przez okres minimum 2 tygodni przechodzą proces selekcji oraz aklimatyzacji. Po tym czasie muszą zostać odpowiednio przygotowane do pracy oraz skalibrowane w systemie biomonitoringu. Na tym etapie ustalamy naturalne rozwarcie ich muszli – w ten sposób małże odżywiają się materią organiczną zawartą w wodzie. Dzięki temu, już podczas późniejszej obserwacji można ocenić, czy ich zachowanie i aktywność życiowa są prawidłowe.

Następnie mięczaki po wyposażeniu ich w odpowiednie czujniki, są umieszczane w specjalnie zaprojektowanym zbiorniku przepływowym z wodą ujmowaną z rzeki Skawinka. Małże podłącza się do sterownika systemu, który przesyła dane do specjalnego komputera. W ten sposób non-stop rejestrowany jest stopień rozwarcia ich muszli. W przypadku pogorszenia jakości wody małże mogą je zamknąć, czyli odizolować się od otoczenia, co natychmiast spowoduje uruchomienie alarmu, który będzie sygnałem dla naszych pracowników do wykonania określonych badań laboratoryjnych.

Niezależnie od pomocy niektórych organizmów, jakość wody dostarczanej każdego dnia do blisko 50 tysięcy odbiorców jest kontrolowana przez doświadczony zespół laborantów, którzy korzystają z nowoczesnego sprzętu analitycznego. Woda jest również monitorowana przez elektroniczne urządzenia pracujące w systemie on-line, które na bieżąco pokazują jej istotne parametry badane na poszczególnych etapach uzdatniania.


Źródło: ZWiK Skawina