Czy odpady naprawdę muszą kończyć na wysypisku? Niekoniecznie. Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) to sposób myślenia i działania, który pozwala nam ograniczyć ilość wytwarzanych śmieci i wykorzystać zasoby bardziej efektywnie. Dowiedz się, jak możesz się do tego przyczynić.


Czym jest gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ)?

GOZ to model gospodarczy, który stawia na ponowne wykorzystanie, naprawę, przeróbkę oraz recykling produktów i materiałów. Celem jest zminimalizowanie ilości odpadów, ograniczenie zużycia surowców naturalnych oraz wydłużenie życia produktów. Zamiast coś wyrzucać poszukajmy sposobu, by dać rzeczom drugie życie.


Minimalizacja powstawania odpadów

  • Kupuj świadomie - wybieraj produkty w minimalnych lub ekologicznych opakowaniach, unikaj nadmiaru plastiku.
  • Planuj zakupy - przed wizytą w sklepie zrób listę rzeczy, których potrzebujesz, a następnie spróbuj kupić tylko to, co na liście by uniknąć marnowania żywności.
  • Zrezygnuj z toreb jednorazowego użytku – zabieraj ze sobą własną torbę na zakupy, używaj butelek wielokrotnego użytku i pojemników na lunch.
  • Kupuj rzeczy dobrej jakości – będą służyć dłużej i rzadziej trzeba będzie je wymieniać.


Drugie życie odpadów

Jednak czasem coś się zepsuje, coś zużyje - co wtedy? Nie każdy odpad to śmieć. Wiele rzeczy można przerobić, sprzedać, oddać lub naprawić:

  • Stare ubrania – przerób na torby, ściereczki lub oddaj potrzebującym.
  • Słoiki i pudełka – wykorzystaj do przechowywania.
  • Zabawki, książki, sprzęt AGD – mogą znaleźć nowy dom przez lokalne grupy „Oddam/Sprzedam” lub na innych portalach.
  • Napraw, zamiast wyrzucać – sprawdź, czy w Twojej okolicy działa punkt naprawy rowerów, sprzętu RTV/AGD, mebli, butów czy odzieży.


Recykling i segregacja

Jeśli naprawdę nie możesz już czegoś wykorzystać – posegreguj odpady i oddaj je do recyklingu. Dzięki temu surowce trafią do ponownego obiegu, zamiast na wysypisko.

Zasady segregacji znajdziesz w naszym artykule oraz na stronie internetowej Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie.


Kompostuj odpady biodegradowalne!

W ten sposób zmniejszasz ilość odpadów odbieranych przez firmę wywozową a tym samym ilość odpadów trafiających do instalacji oraz na składowiska. Skórki, obierki, fusy po kawie, trawa czy liście – to wszystko może stać się wartościowym kompostem. Kompostowanie to naturalny sposób na ograniczenie odpadów bio i stworzenie darmowego nawozu do ogrodu czy roślin doniczkowych.


Chcesz się dowiedzieć więcej o kompostowaniu? Wiele informacji znajdziesz w artykule MK oraz na stronie internetowej Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie.


Co z tekstyliami?

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2025 roku, odpady tekstylne i odzieżowe nie mogą być wyrzucane do pojemnika razem z odpadami zmieszanymi. Gmina Skawina zapewnia odbiór tekstyliów w punkcie PSZOK zlokalizowanym na ul. Gen. Emila Fieldorfa „Nila” nr 8 w Skawinie. 
Możesz oddać tekstylia również w inny sposób. Istnieje wiele organizacji, które zbierają tekstylia.

Organizacji zbierających tekstylia jest oczywiście o wiele więcej. Sam zdecydujesz w jaki sposób i gdzie oddasz zużyte tekstylia.

W niektórych przypadkach zanieczyszczone, zużyte materiały, które były wykorzystywane np. do sprzątania, można w incydentalnych przypadkach wyrzucać do pojemnika przeznaczonego na odpady zmieszane, ponieważ nie nadają się do recyklingu i mogą zostać wykorzystane np. na cele energetyczne.



Każdy wybór, którego dokonujesz – przy zakupach, podczas sprzątania czy pozbywania się rzeczy – ma znaczenie. Każdy z nas może odegrać ważną rolę w ograniczaniu negatywnego wpływu człowieka na środowisko. Im więcej z nas działa świadomie, tym mniej negatywny ślad zostawimy po sobie na Ziemi.

Dzięki GOZ potencjalne odpady mogą zyskać drugie życie lub zostać poddane recyklingowi stając się surowcem do stworzenia nowych produktów. Wspieranie lokalnych punktów napraw, grup wymiany i zbiórek odpadów to działania, które przynoszą realne efekty tu i teraz.


Źródło: Stowarzyszenie Metropolia Krakowska/K-OŚ

Fotografia dotycząca Gospodarka o obiegu zamkniętym – drugie życie odpadów