Tak jak zapowiadaliśmy ruszamy z cyklem informacji w ramach kampanii „16 dni przeciwko przemocy ze względu na płeć". Dziś temat wydawałoby się prozaiczny, a jednak wymagający wyjaśnienia na samym początku. Czym jest przemoc?
Przemoc – użycie siły wobec ludzi, zwierząt lub rzeczy
Przemoc w rodzinie jest jednym z najbardziej okrutnych zjawisk, występującym jednak we wszystkich społeczeństwach. Nie omija ono żadnej grupy społecznej, dotyczy zarówno osób żyjących w ubóstwie jak i dobrze sytuowanych. Zjawisko to przybiera bardzo różne formy i często towarzyszą mu zachowania patologiczne. W obecnej chwili w mediach coraz częściej dochodzi do ujawnienia stwierdzonych przypadków przemocy w rodzinie. Zdarzenia te z jednej strony świadczą o eskalacji przemocy wobec kobiet, dzieci, osób starszych, niepełnosprawnych, uchodźców, z drugiej jednak mogą świadczyć o przejawach większej aktywności społecznej na rzecz dostrzegania i ujawniania symptomów przemocy ukrytej w realiach funkcjonujących rodzin.
Specjaliści pracujący z osobami doświadczającymi przemocy definiują zjawisko przemocy domowej jako „intencjonalne i oparte na przewadze sił działanie lub brak działania, naruszające prawa lub dobra osobiste powodujące cierpienie i szkody”.
- Osoba stosująca przemoc-sprawca przemocy działa intencjonalnie, czyli wybiera świadomie zachowania krzywdzące, by przejąć pełną kontrolę i władzę nad pozostałymi członkami rodziny. Agresja słowna i fizyczna jest wykorzystywana do tego, by zmusić członków rodziny do całkowitego posłuszeństwa, bowiem przemoc to najbardziej skuteczny sposób służący do całkowitego podporządkowania sobie najbliższych.
- Osoba stosująca przemoc narusza prawa i dobra osobiste ofiary, co oznacza, że narusza prawo do nietykalności fizycznej, odmowy, do posiadania własnego zdania, do dokonywania wyborów, prawo do szacunku i godności, uniemożliwia osobie doświadczającej przemocy podejmowanie decyzji o niej samej np. sposobie ubierania się, wyborze szkoły, podjęcia pracy, ogranicza/uniemożliwia jej kontakty z innymi ludźmi ( rodziną, przyjaciółmi, znajomymi), czyta jej SMS-y i e-maile, kontroluje jej czas powrotu z pracy do domu, śledzi ją, niszczy jej pamiątki i rzeczy osobiste, obraża ją, bije ją itp. Osoby doświadczające takich zachowań doznają cierpienia psychicznego i fizycznego ponoszą ogromne szkody emocjonalne i materialne.
- Osoba stosująca przemoc powoduje szkody osobiste: zdrowotne czyli fizyczne, związane ze stosowaniem przemocy cielesnej oraz emocjonalne np. lęk, niepewność, smutek, izolacja społeczna.
- Osoba stosująca przemoc wykorzystuje przewagę własnej siły – dotyczy to nie tylko siły fizycznej, ale wiąże się z osłabieniem sił i brakiem zdolności do obrony ze strony ofiary w sferach: materialnej, zawodowej, intelektualnej ,społecznej.
Formy i skutki przemocy
- Przemoc fizyczna – szarpanie, popychanie, policzkowanie, bicie, kopanie, duszenie, ciągnięcie za włosy, ciągnięcie za uszy, przypalanie papierosem, oparzenie itp. Skutki przemocy fizycznej zwykle są widoczne gołym okiem. Są to różnego rodzaju urazy, zadrapania, siniaki, złamania lub inne obrażenia, które mogą wymagać pomocy medycznej.
- Przemoc psychiczna /emocjonalna/- ignorowanie potrzeb najbliższych, krytykowanie przekonań, krytykowanie wyglądu, wyśmiewanie, zawstydzanie, poniżanie, kontrolowanie, szantaż, groźby, ograniczanie kontaktów z innymi osobami, narzucanie własnego zdania itp. Stosowanie przemocy psychicznej u osoby jej doznającej wywołuje brak wiary w swoje możliwości, utratę poczucia własnej wartości i sprawczości.
- Przemoc materialna /ekonomiczna/ - okradanie, odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwienie dostępu do wspólnych środków finansowych, drobiazgowe rozliczanie wydatków, uniemożliwienie podjęcia pracy, celowe niszczenie sprzętów będących własnością innych członków rodziny, zaciąganie kredytów bez zgody współmałżonka, zmuszanie innych członków rodziny do zaciągania pożyczek. Skutkiem bezpośrednim stosowania przemocy ekonomicznej jest całkowita zależność finansowa ofiary od sprawcy.
- Przemoc seksualna - najczęściej kojarzona jest z gwałtem. Należy jednak pamiętać, że przemocą seksualną jest każde przedmiotowe traktowanie drugiej osoby w celu zaspokojenia własnych potrzeb seksualnych. Przemoc seksualna polega na wymuszaniu niechcianych i nieakceptowanych przez ofiarę zachowań w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy. Jej przejawem jest także zmuszanie do nieakceptowanych przez partnera/partnerkę zachowań seksualnych.
- Zaniedbanie – niezaspokojenie potrzeb fizycznych i emocjonalnych osób, które są w jakikolwiek sposób zależne od osoby stosującej przemoc tj. dziecka, osoby starszej, niepełnosprawnej. Zaniedbaniem jest brak dbałości opiekuna o zdrowie, higienę, rozwój, edukację, czy adekwatny do pory roku stój podopiecznego itp.
Organizatorzy:
Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Skawinie wspólnie z Komisariatem Policji oraz Sądem Rejonowym w Wieliczce I Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej do Wykonywania Orzeczeń w Sprawach Rodzinnych i Nieletnich, Stowarzyszeniem Siemacha
Źrodło: MGOPS
